Wzmocnienie odporności – jaka jest odporność? Jakie zioła na odporność?
Układ odpornościowy człowieka wykonuje niesamowitą pracę, chroniąc ludzki organizm przed różnymi drobnoustrojami chorobotwórczymi, w tym wirusami, bakteriami, grzybami, alergenami. Niestety nie zawsze mu się to udaje. W sytuacjach, gdy nasza odporność jest osłabiona, infekcje skutecznie atakują układ odpornościowy i powodują choroby. Na szczęście istnieje wiele sposobów, aby temu zapobiec i poprawić funkcjonowanie naszego organizmu. Zbilansowana dieta oraz odpowiednie witaminy i suplementy ziołowe to pierwszy krok do dobrego zdrowia przez cały rok!
Czym jest odporność i jak działa układ odpornościowy?
Według definicji jest odporność organizmu określana jako jego zdolność do samoobrony przed działaniem niekorzystnych czynników zewnętrznych. Choć mogłoby się wydawać, że tylko narządy wewnętrzne decydują o obronie organizmu przed patogenami, okazuje się, że tę funkcję pełni skóra, największy narząd naszego ciała, a także błony śluzowe.
Skóra jest uważana za jedną z najważniejszych barier mechanicznych przed kontaktem z wirusami, bakteriami, pasożytami i grzybami. Znajdujące się na niej gruczoły łojowe, potowe i łzowe odpowiadają za wydzielanie łoju, potu i łez, które z kolei pomagają usuwać drobnoustroje z organizmu oraz wspomagają utrzymanie prawidłowego pH skóry.
Skóra ściśle współpracuje z całym układem odpornościowym człowieka, na który składają się naczynia krwionośne i węzły chłonne oraz komórki krążące we krwi - monocyty, limfocyty i makrofagi. Komórki plenią różne funkcje. Duża część z nich koncentruje się na produkcji przeciwciał odpowiedzialnych za niszczenie mikroorganizmów chorobotwórczych. Warto pamiętać, że po każdym kontakcie z wirusem, bakterią czy alergenem organizm zaczyna wytwarzać więcej przeciwciał, aż do całkowitego pokonania infekcji.
Organizm ludzki jest bardzo inteligentny i pamięta te patogeny, które go wcześniej zaatakowały. Kiedy wirusy lub bakterie spróbują ponownie zainfekować organizm, ten poradzi sobie z nimi szybciej, ponieważ jest już na nie odporny. W rezultacie każde kolejne wtargnięcie tego samego patogenu wydaje się być łagodniejsze, z krótszym czasem trwania choroby i łagodniejszym przebiegiem. Mechanizm ten wyjaśnia również, dlaczego odporność dziecka wzrasta po szczepieniu. Każda szczepionka to swego rodzaju trening dla układu odpornościowego, przygotowujący go do walki z wirusami i bakteriami.
Co powoduje spadek odporności?
Niestety odporność organizmu może być osłabiona na skutek działania wielu czynników. Z problemem tym zmagają się głównie osoby chorujące na schorzenia dróg oddechowych, takie jak astma czy też alergia wziewne. Duży wpływ na naszą odporność ma również środowisko, w którym żyjemy, a dokładnie takie aspekty jak:
● zanieczyszczenie powietrza (m.in. smog, spaliny samochodowe);
● suche powietrze spowodowane przebywaniem w ogrzewanych lub klimatyzowanych pomieszczeniach;
● przegrzewanie lub przeziębienie organizmu.
Negatywnie na stan naszego układu odpornościowego wpływa także przewlekły stres, przepracowanie, niedostateczna higiena, brak snu, brak aktywności fizycznej, stosowanie używek, brak witamin i składników mineralnych oraz niezdrowa dieta. W skrajnych przypadkach obniżona odporność objawia się pierwotnym i wtórnym niedoborem odporności, związanym np. z zakażeniem wirusem HIV, chemioterapią czy przeszczepem narządu.
Jakie są objawy obniżonej odporności?
Jednym z głównych objawów osłabienia układu odpornościowego jest zwiększona podatność na infekcje. Osoby, u których konieczne jest wzmocnienie odporności, zarażają się znacznie częściej niż inne, a przebieg ich choroby jest cięższy lub trudniejszy do leczenia. Inne objawy słabej odporności to:
● zaburzenia autoimmunologiczne;
● chroniczne zmęczenie;
● alergie, które się do tej pory nie pojawiały;
● zmiany skórne przypominające wysypkę alergiczną, a także słabo gojące się infekcje skórne;
● zaburzenia krwi lub nieprawidłowości, np. niedokrwistość;
● owrzodzenia jamy ustnej i inne zmiany w jamie ustnej wynikające z niedoboru witamin i składników mineralnych;
● problemy trawienne, w tym głównie utrata apetytu, biegunki i bóle brzucha;
● opóźniony rozwój u dzieci i niemowląt.
● chroniczne zmęczenie;
● alergie, które się do tej pory nie pojawiały;
● zmiany skórne przypominające wysypkę alergiczną, a także słabo gojące się infekcje skórne;
● zaburzenia krwi lub nieprawidłowości, np. niedokrwistość;
● owrzodzenia jamy ustnej i inne zmiany w jamie ustnej wynikające z niedoboru witamin i składników mineralnych;
● problemy trawienne, w tym głównie utrata apetytu, biegunki i bóle brzucha;
● opóźniony rozwój u dzieci i niemowląt.
A co z odpornością?
O wzmocnieniu odporności myślimy najczęściej w jesiennym sezonie grypy i przeziębień, które sprzyjają tym chorobom. Układ odpornościowy wielu ludzi jest tak osłabiony, że czasami przez cały okres jesienno-zimowy wzmaga się z uporczywym kaszlem, chrypką lub przeziębieniem. Z drugiej strony, inni natomiast w tym czasie cieszą się doskonałym zdrowiem i są w świetnej kondycji. Druga grupa to głównie osoby, które na co dzień starają się spędzać dużo czasu na świeżym powietrzu, uprawiają sport i prawidłowo się odżywiają. To w dużej mierze od nas zależy, czy nasz organizm zdoła uodpornić się na wirusy i bakterie, czy też nie.
Zdrowa i zbilansowana dieta jest na pierwszym miejscu przy wzmacnianiu układu odpornościowego. Podczas gdy tak wiele mówi się o znaczeniu prawidłowego odżywiania dla naszego zdrowia, wciąż jemy zbyt mało warzyw, które są niezbędne dla naszej odporności i stymulacji ważnych procesów w organizmie. Dlatego warto włączyć do swojego codziennego jadłospisu warzywa takie jak pietruszka, marchew, seler, sałata, dynia, ale także czosnek i cebula, które nazywane są naturalnymi antybiotykami. Warto też uwzględnić zioła i przyprawy, które poprawiają smak potraw, ale także poprawiają trawienie i metabolizm. Z drugiej strony dobrze jest zrezygnować z białego pieczywa, ciast, słodyczy i cukru, które są jedynie niezdrową bombą kaloryczną.
Hartowanie organizmu pomoże również w wspieraniu odporności. Należy jednak pamiętać, aby uniknąć przemarznięciu podczas hartowania. Hartowanie powinno być przyjemnością przy poprawie krążenia krwi i limfy. Dobrym sposobem jest branie prysznica na przemian z ciepłą i zimną wodą i masowanie ciała suchą szczotką w kierunku serca.
Zioła na odporność
Polacy zajmują jedno z pierwszych miejsc w Europie pod względem liczby przyjmowanych suplementów na odporność na jednego mieszkańca. Masowo wykupujemy preparaty na odporność, ochronę przed chorobami i lepszy nastrój. Przypomnijmy jednak, że to, co najskuteczniejsze i najbezpieczniejsze, znajdziemy nie w aptece, ale w naturze. Zielarstwo to praktyka o wielowiekowej tradycji, wykorzystująca magiczną moc roślin do leczenia różnego rodzaju chorób oraz wzmacniania odporności.
Niezależnie od tego, jakie zioła na odporność wybierzemy, musimy pamiętać, że silna odporność powinna działać przez cały rok. Co więcej, budujemy ją nie tylko stosując określone zioła czy witaminy, ale również poprzez odpowiednie odżywianie, zdrowy tryb życia i odpowiednią ilość snu każdej nocy. W fitoterapii istnieją setki różnych ziół, które zwiększają siły obronne organizmu, skracają czas trwania choroby i zmniejszają ryzyko ewentualnych powikłań. Znajdziemy wśród nich m.in.:
● żeń-szeń syberyjski – choć największą uwagę przywiązuje się do adaptogennego działania żeń-szenia, to warto zauważyć, że ma on korzystny wpływ na odporność naszego organizmu na stres, a także na wirusy i bakterie. Dzięki właściwościom przeciwwirusowym i przeciwbakteryjnym żeń-szeń pomaga szybciej zwalczyć chorobę i zapobiega jej nawrotom. Co ważne, wspomaga również regenerację organizmu po przebytych chorobach;
● lipę – jednym z jego składników jest rutyna, która jest powszechnie stosowana w wielu lekach na przeziębienie. Składnik ten jest przeciwutleniaczem korzystnym dla naszego układu odpornościowego i górnych dróg oddechowych. Napar z lipy można stosować zarówno profilaktycznie jako napar ziołowy na odporność, tak i jako naturalny środek napotny, wspomagający walkę z infekcjami;
● lukrecja – korzeń lukrecji to wyjątkowa skarbnica saponin triterpenowych, flawonoidów, kumaryn i polisacharydów, które nie tylko zwiększają siły obronne organizmu, ale także pomagają oczyścić drogi oddechowe z zalegającej wydzieliny podczas przeziębienia czy grypy. Podobnie jak żeń-szeń, lukrecja wykazuje działanie adaptogenne, dzięki czemu nie tylko wspomaga organizm w walce z infekcjami, ale również wzmacnia odporność na stres;
● czystek - zioło to jest naturalnym źródłem polifenoli, które neutralizują wolne rodniki i chronią komórki przed mutacjami, zwiększając w ten sposób odporność organizmu. Wyjątkowe właściwości czystka wzmacniają organizm w chwilach osłabienia, a także pobudzają układ odpornościowy do intensywniejszej pracy. Warto również dodać, że polifenole hamują uwalnianie histaminy, hamując tym samym rozwój stanu zapalnego w organizmie;
● czarny bez – w fitoterapii stosowany jest jako naturalny lek o właściwościach przeciwgorączkowych i moczopędnych. Zawiera wysoką zawartość flawonoidów, zwłaszcza rutozydu, kwasów fenolowych, garbników, triterpenów oraz soli mineralnych. Czarny bez wspomaga również produkcję cytokin, czyli białek odpowiedzialnych za wzrost, namnażanie i stymulację komórek odpornościowych oraz wzmacnianie ich aktywności. Eliksir odpornościowy z czarnego bzu wzmocni zatem odporność zarówno osób zdrowych, jak i chorych;
● dzika róża – to jedna z najbardziej cenionych roślin o potencjale profilaktycznym i leczniczym. Jest źródłem witamin C, E, K i P, prowitaminy A i witamin z grupy B. Ekstrakt z dzikiej róży skutecznie wzmacnia naturalną odporność organizmu oraz chroni układ odpornościowy i pokarmowy;
● mniszek lekarski – roślina lecznicza bogata w witaminy A, C, D i z grupy B, a także we flawonoidy, garbniki, inulinę i karotenoidy. Dzięki nim wykazuje niezwykłe właściwości przeciwzapalne i przeciwbakteryjne oraz skutecznie wzmacnia naturalną odporność organizmu. Mniszek lekarski oczyszcza organizm z zalegających w nim toksyn, a także skraca czas trwania infekcji;
● jeżówkę purpurową (echinacea) – znana przede wszystkim dzięki działaniu immunostymulującemu. Echinacea pobudza makrofagi do wytworzenia odpowiedzi immunologicznej, która chroni przed wnikaniem bakterii w głąb skóry, a także hamuje proces namnażania się wolnych rodników. W walce z pierwszymi objawami przeziębienia wskazane jest zatem stosowanie naturalnych preparatów odpornościowych na bazie jeżówki;
● Rdestowiec wielokwiatowy –to pnącze o wysokiej zawartości fenoli, alkaloidów, glukozydów i garbników, które stymulują układ odpornościowy i korzystnie wpływają na kondycję włosów i skóry.
● lipę – jednym z jego składników jest rutyna, która jest powszechnie stosowana w wielu lekach na przeziębienie. Składnik ten jest przeciwutleniaczem korzystnym dla naszego układu odpornościowego i górnych dróg oddechowych. Napar z lipy można stosować zarówno profilaktycznie jako napar ziołowy na odporność, tak i jako naturalny środek napotny, wspomagający walkę z infekcjami;
● lukrecja – korzeń lukrecji to wyjątkowa skarbnica saponin triterpenowych, flawonoidów, kumaryn i polisacharydów, które nie tylko zwiększają siły obronne organizmu, ale także pomagają oczyścić drogi oddechowe z zalegającej wydzieliny podczas przeziębienia czy grypy. Podobnie jak żeń-szeń, lukrecja wykazuje działanie adaptogenne, dzięki czemu nie tylko wspomaga organizm w walce z infekcjami, ale również wzmacnia odporność na stres;
● czystek - zioło to jest naturalnym źródłem polifenoli, które neutralizują wolne rodniki i chronią komórki przed mutacjami, zwiększając w ten sposób odporność organizmu. Wyjątkowe właściwości czystka wzmacniają organizm w chwilach osłabienia, a także pobudzają układ odpornościowy do intensywniejszej pracy. Warto również dodać, że polifenole hamują uwalnianie histaminy, hamując tym samym rozwój stanu zapalnego w organizmie;
● czarny bez – w fitoterapii stosowany jest jako naturalny lek o właściwościach przeciwgorączkowych i moczopędnych. Zawiera wysoką zawartość flawonoidów, zwłaszcza rutozydu, kwasów fenolowych, garbników, triterpenów oraz soli mineralnych. Czarny bez wspomaga również produkcję cytokin, czyli białek odpowiedzialnych za wzrost, namnażanie i stymulację komórek odpornościowych oraz wzmacnianie ich aktywności. Eliksir odpornościowy z czarnego bzu wzmocni zatem odporność zarówno osób zdrowych, jak i chorych;
● dzika róża – to jedna z najbardziej cenionych roślin o potencjale profilaktycznym i leczniczym. Jest źródłem witamin C, E, K i P, prowitaminy A i witamin z grupy B. Ekstrakt z dzikiej róży skutecznie wzmacnia naturalną odporność organizmu oraz chroni układ odpornościowy i pokarmowy;
● mniszek lekarski – roślina lecznicza bogata w witaminy A, C, D i z grupy B, a także we flawonoidy, garbniki, inulinę i karotenoidy. Dzięki nim wykazuje niezwykłe właściwości przeciwzapalne i przeciwbakteryjne oraz skutecznie wzmacnia naturalną odporność organizmu. Mniszek lekarski oczyszcza organizm z zalegających w nim toksyn, a także skraca czas trwania infekcji;
● jeżówkę purpurową (echinacea) – znana przede wszystkim dzięki działaniu immunostymulującemu. Echinacea pobudza makrofagi do wytworzenia odpowiedzi immunologicznej, która chroni przed wnikaniem bakterii w głąb skóry, a także hamuje proces namnażania się wolnych rodników. W walce z pierwszymi objawami przeziębienia wskazane jest zatem stosowanie naturalnych preparatów odpornościowych na bazie jeżówki;
● Rdestowiec wielokwiatowy –to pnącze o wysokiej zawartości fenoli, alkaloidów, glukozydów i garbników, które stymulują układ odpornościowy i korzystnie wpływają na kondycję włosów i skóry.
Jakie witaminy stosować na odporność?
Jak już wspomnieliśmy, właściwa dieta jest kluczowym czynnikiem odpowiedzialnym za prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego. Pokarmy, które jemy, powinny zawierać składniki odżywcze, które wspierają odporność poprzez wzmacnianie i wspieranie:
● bariera fizyczna, obejmująca zwłaszcza skórę i błony śluzowe;
● odporność komórkowa;
● produkcja przeciwciał.
● odporność komórkowa;
● produkcja przeciwciał.
Barierę fizyczną wspierają witaminy C i E oraz cynk. Ze względu na wysoką zawartość kwasu askorbinowego witamina C jest jednym z najsilniejszych przeciwutleniaczy zwiększających odporność organizmu. Regularne spożywanie owoców i witamin zawierających witaminę C wspomaga proces wchłaniania utleniaczy w skórze, chroniąc tym samym organizm przed stresem oksydacyjnym. Witamina E ma podobne działanie i jest również zaangażowana w funkcje odpornościowe i wiele procesów metabolicznych. Cynk z kolei jest pierwiastkiem śladowym, który wpływa na prawidłowy stan skóry, włosów i paznokci oraz przyspiesza proces gojenia się ran.
Do witamin warunkujących odporność organizmu na poziomie komórkowym należą witaminy z grupy B (głównie B6 i B12), witaminy C, D i E, a także kwas foliowy, cynk i selen.
Jaka jest odporność u dzieci?
Podczas gdy dorośli mają już rozbudowany układ odpornościowy do radzenia sobie z infekcjami, organizm dziecka jest nadal mocno obciążony w kontakcie z innymi dziećmi w żłobkach, przedszkolach czy szkole. Wraz z nadejściem jesieni, gdy układ odpornościowy dziecka nagle spotyka się ze zwiększoną liczbą patogenów, możemy zauważyć zwiększoną zapadalność na sezonowe przeziębienia czy grypę. Sytuacji nie ułatwia fakt, że maluchy nie zawsze przestrzegają zasad higieny i często wkładają do buzi brudne rączki lub przedmioty. To wszystko sprawia, że rodzice wciąż poszukują skutecznego sposobu na podniesienie odporności swoich dzieci.
Zamiast zaczynać stosować preparaty farmaceutyczne, które stymulują układ odpornościowy dziecka, warto pomyśleć o następujących aspektach:
● aktywność na świeżym powietrzu – niezależnie od pogody warto spędzać z dzieckiem jak najwięcej czasu na świeżym powietrzu, dostosowując ubranko malucha do panujących warunków atmosferycznych;
● zdrowa dieta – w codziennym jadłospisie dziecka powinny znaleźć się owoce i warzywa bogate w witaminy, które korzystnie wpływają na wzmocnienie odporności;
● dobra higiena – aby zmniejszyć ryzyko rozprzestrzeniania się zarazków, zachęcaj dzieci do jak najczęstszego mycia rąk i nie wkładania brudnych rzeczy do buzi;
● wystarczająca ilość snu - udowodniono, że dzieci i dorośli, którzy nie śpią wystarczająco dużo, są znacznie bardziej narażeni na infekcje;
● spokój emocjonalny dziecka – stres ma negatywny wpływ na odporność, dlatego zadaniem rodzica jest wspieranie dziecka na każdym kroku i zrozumienie jego potrzeb.
Naturalny eliksir na odporność
Domowy eliksir odporności to dla wielu skuteczny sposób na przetrwanie sezonu jesienno-zimowego w pełni zdrowia. Jego zastosowanie doskonale sprawdzi się nawet wczesną wiosną, kiedy wirusy i bakterie jeszcze czyhają na nasze organizmy. Przepisów na mikstury na odporność jest wiele, ale my polecamy te na bazie prawdziwego miodu, cytryny, imbiru i kurkumy.
Do stworzenia takiego eliksiru na odporność potrzebujemy kilku plasterków imbiru, które zalewamy wrzątkiem. Następnie dodajemy do nich łyżeczkę miodu, dwie łyżeczki soku z cytryny, szczyptę pieprzu i pół łyżeczki kurkumy. Wszystko dokładnie wymieszamy i wypijemy jeszcze ciepłą miksturę. Tak przygotowany napój doskonale rozgrzewa nasz organizm i pobudza do pracy układ odpornościowy.
O wzmocnieniu odporności przeczytasz więcej w artykule Nasturcja większa – właściwości lecznicze, uprawa i zastosowanie | HerbaBlog (herbavis.pl)
Przy wzmacnianiu układu odpornościowego możesz również skorzystać z naszej oferty produktów z jeżówki purpurowej w formie nalewek Jeżówka purpurowa – nalewka ziołowa - Echinacea - Jeżówka purpurowa nalewka 50 ml | Herbavis
lub w formie bezalkoholowy wyciąg z Echinacei, która jest idealnym rozwiązaniem dla dzieci - Herbik Echinacuś - 100% bezalkoholowa nalewka z Echinacey (herbavis.pl)
